Համայնքներ

Դեբեդի կիրճի փոքրիկ, բայց կոլորիտային բնակավայրերից է Քարինջը։ Գյուղը գտնվում է Վանաձոր-Ալավերդի միջպետական մայրուղու 30-րդ կմ-ի աջակողմյան հատվածում՝ Թումանյան քաղաքից աջ թեքվող հատվածում Մարց գետի ձախ հատվածում։ Գյուղում կա 10-րդ դարի ոճով կառուցված մատուռ, ինչը վկայում է, որ տվյալ ժամանակահատվածում գյուղում եղել է որոշակի քանակությամբ բնակչություն։ Քարինջի բնակիչները ծագումով հարևան Մարց գյուղից են։ Ինչպես գիտենք Մարցում և հարակից հատվածներում բնակչության մասին փաստարկներ կան դեռևս շատ հին ժամանակներից։

Քարինջն այժմ գտնվում է Թումանյան խոշորացված համայնքի վարչական տարածքում, որտեղ ներառված են նաև Թումանյան քաղաքը, Մարց, Ահնիձոր,Լորուտ, Աթան, Շամուտ բնակավայրերը։ Գյուղում մարդիկ հիմնականում զբաղվում են անասնապահությամբ և որոշ մշակաբույսերի մշակմամբ։ 

Լոռու մարզի հյուսիս-արևելյան հատվածում՝ մարզկենտրոն Վանաձորից 23կմ հեռավորության վրա է գտնվում շատերին որպես Ղմշկուտ(ներկայումս՝ Եղեգնուտ) հայտնի համայնքը: Գյուղի հիմնադրման պատմությունը կապված է Պողոս անունով մի քահանայի հետ, ով, 1856թ.-ին մի քանի ընտանիքների հետ տեղափոխվելով Եղեգնուտ, կառուցել է եկեղեցի և մի քանի բնակատեղի։ Համայնքի անվան արմատը եղեգն է, որը կարելի է գտնել միայն լեռներում։

Եղեգնուտը կից է  Վահագնի և Դեբետ համայնքներին, որտեղ կարելի է հասնել քայլելով վերջերս գծանշված արահետով՝ անցնելով խորունկ անտառների միջով և վայելելով սքանչելի համայնապատկերը: Գյուղը մոտ է նաև երկաթուղուն, Վանաձոր-Ալավերդի ավտոճանապարհին:

Եղեգնուտը փոքր համայնք չէ(ունի 800-900 բնակիչ), սակայն առկա է միայն մեկ հիմնական դպրոց։ Գյուղը երեք կողմից շրջապատված է անտառներով, որոնք հարուստ են հատապտուղներով: Եղեգնուտի արևմտյան մասով հոսում է Փամբակ գետը: Համայնքի բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է կարտոֆիլի, կաղամբի և այլ բանջարեղենների արտադրությամբ, սակայն անասնապահությունը գյուղացիների հիմնական եկամտի աղբյուրն է։ Արտադրվում է կաթ, միս, բուրդ, ձու: Վերջին տարիներին նկատելի է մեղվաբուծության առաջընթացը: 

Դեբեդի կիրճի ամենագողտրիկ ու չբացահայտված գյուղերից է Չկալով համայնքը։ Այն՝ մարզկենտրոն Վանաձորից 23 կմ հյուսիս արևելքի վրա է գտնվում, Դսեղի ճանապարհի աջակողմյան հատվածում։ Բարձր դարավանդի վրա գտնվող համայնքից գեղեցիկ տեսարան է բացվում դեպի Քոշաքար լեռը, հետևի հատվածում էլ գեղեցիկ անտառներ և ձորեր են։ Գյուղը 1939թ.-ից  կրում է  Խորհրդային միության հերոս, օդաչու Վալերի Չկալովի անունը: 

Չկալովից, անտառի միջով գեղեցիկ քայլարշավի արահետներ կան դեպի Դսեղ, իսկ հյուսիսային հատվածից՝ դեպի Դեբետ, որոնք դեռևս կահավորված չեն ցուցանակներով և արահետային նշաններով։