Վանաձոր

Վանաձորը ՀՀ մեծությամբ երրորդ մեծ քաղաքն է, ունի մոտ 80,000 բնակչություն։ Քաղաքի հին անուններից են Ղարաքիլիսան (նշանակում է սև եկեղեցի, այն մինչ օրս կանգուն է), Կիրովականը (խորհրդային շրջանում կոմունիստ գործիչ Սերգեյ Կիրովի անունով) և իհարկե, անկախության օրոք ստացավ Վանաձոր անունը։ Խորհրդային շրջանում քաղաքը ողջ միությունում հայտնի է եղել իր քիմիական արտադրությամբ, իսկ այժմ քաղաքում վեր են խոյանում հիմնականում լքված հսկայական գործարանների ուրվականները։ Որոշ հին կառույցներում գործում են սննդի, թեթև և մեքենաշինական գործարաններ։

Վանաձորի միջով է անցնում դեռևս ցարական շրջանում կառուցված և Թիֆլիսի հետ կապող երկաթգիծը։ Քաղաքի հայկական նեո-կլասիկ ճարտարապետությունը՝ շրջակայքի կանաչ լեռների ֆոնին, ստեղծում է քաղաքային և առողջարանային գոտու միջավայր։ Երիտասարդների շրջանում Վանաձորը հայտնի է որպես Հայաստանի ռոք երաժշտության մայրաքաղաք․ այստեղից են Որդան Կարմիր, Լավ էլի, Քլոքեր և այլ հայտնի խմբերի երաժիշտները։ Այժմ քաղաքը զարգանում է նոր ուսումնական կենտրոնների, մշակութային և զբոսաշրջային ենթակառուցվածների ձևավորմամբ։

Ի՞նչ տեսնել Վանաձորում

Լոռի-Փամբակի երկրագիտական թանգարան
Թայիրովի ամառանոց
Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցի
Վանաձորի կերպարվեստի թանգարան
Վանաձորի շուկա
Ստեփան Զորյանի տուն-թանգարան

Դսեղ

Դսեղը Լոռվա ձորի այցեքարտն է։ Հովհաննես Թումանյանի ծննդավայրը, որտեղ պահպանվել է իր հորական տունը և վերածվել թանգարանի, նաև հարուստ է այլ մշակութային հուշարձաններով և հյուրընկալության ոլորտի նոր հնարավորություններով։ Դսեղի հին դամբարանադաշտում է գտնվում Հայաստանում պահպանված հատուկենտ 1281 թվականի Ամենափրկիչ խաչքարը։ Գյուղից դուրս՝ դեպի Մարցի կիրճն ընկած արահետի վրա է գտնվում տեղացիների կողմից ուխտավայր համարվող Սիրուն Խաչը (1251 թ․)։

Գյուղում շատ են հյուրատները, որտեղ մնալիս կարող եք նաև տնական համեղ ընթրիք փորձել։ Թումանյանի անվան դպրոցի դիմաց անցնող ճանապարհով կհասնեք ՏՈՒԿ՝ Տուրիզմի Ուրույն Կենտրոն, որտեղ կարող եք կազմակերպել վրանային գիշերակաց, տեղեկանալ գյուղում և հարակից վայրերում այդ պահին առաջարկվող տուրերի և միջոցառումների մասին, վարձել հեծանիվներ և պտտվել գյուղի շուրջ։

Դսեղ գյուղի շուրջ գծված է մոտ 8 կմ երկարությամբ հեծանիվի արահետ, որից կարող եք մի փոքր շեղվել և այցելել «Սիրուն խաչը»։

Դսեղի հարևանությամբ են գտնվում Քառասնից Մանկանց վանքը և Մամիկոնյանների տոհմական գերեզմանոցն իր հարակից կառույցներով։ Գյուղից դեպի վեր կարող եք գտնել տեղացիների սիրելի Ծովերը՝ բնական հուշարձան, որտեղ տեղացիները սիրում են հանգստանալ, ձուկ որսալ և պիկնիկներ անել։

Այս շարքն ավելի գունագեղ է դարձնում Ծովերից ոչ հեռու գտնվող WOW Glamping-ը՝ հարմարավետ վրանային գոտի, որտեղ գիշերակացն իր աննկարագրելի տեսարանով ու հարմարություններով մի անմոռանալի փորձառություն է։

Ի՞նչ տեսնել Դսեղում

Հովհաննես Թումանյանի տուն-թանգարան
Բարձրաքաշ Սուրբ Գրիգորի վանք
Սիրուն Խաչ
Քառասնից Մանկանց վանք
Ամենափրկիչ խաչքար
Ծովեր լիճ

Օձուն

Օձունը հանրապետության ամենամեծ գյուղերից մեկն է, ունի ավելի քան հինգ հազար բնակչություն։ Գյուղը գտնվում է Դեբեդ կիրճի ձախ կողմում, վերին սարահարթի վրա, և ծովի մակերևույթից ունի 1125 մետր բարձրություն։ Մատենագրական աղբյուրներում Օձունը հիշատակվում է սկսած 8-րդ դարից։

Անվան ստուգաբանությունն ունի երկու բացատրություն՝ հեթանոսական շրջանում վիշապների, օձերի հետ կապված ավանդազրույցների, և ավելի ուշ, Թովմաս առաքյալի կողմից քրիստոնեական համայնքի օծման մասին։

Գյուղի գլխավոր մշակութային հուշարձանը IV դարում կառուցված Սուրբ Աստվածածին եռանավ բազիլիկ եկեղեցին է, որը վերջին տարիներին ամրացվել և բարեկարգվել է։

Այլ հուշարձաններից են V դարում կառուցված Ծիրանավոր Ծաղկավանքը, VII դարում կառուցված Հոռոմայրի վանական համալիրը, ինչպես նաև գյուղի տարբեր վայրերում կառուցված և տեղադրված բազմաթիվ խաչքարերն ու մատուռները:

Ի՞նչ տեսնել Օձունում և գյուղի շրջակայքում

Օձունի տաճար
Հոռոմայրի վանական համալիր (3 կմ)
Արդվիի Սուրբ Հովհաննես վանք (8.5 կմ)
«Օձի պորտ» բնության հուշարձան (8.2 կմ)