Արդվիի Սուրբ Հովհաննես վանք

Միայն իրեն բնորոշ մաքրությամբ, պարզությամբ, բայց միևնույն ժամանակ խորհրդավորությամբ հանդերձ, Դեբեդի կիրճը բացառիկ վայր է՝ կտրվելու աշխարհայինից և սրբագործելու, մաքրելու մարդկային հոգին ու միտքը։ Այս ենթատեքստում առնձնահատուկ ուշադրության է արժանի Լոռվա չքնաղ բնության մեջ իր պարզ կենցաղով գոյատևող Արդվի համայնքը և սուրբ Հովհաննես վանքը, որտեղ ձեզ ընձեռված է եզանկի հնարավորություն վերապրելու հռչակավոր Ս. Փարաջանովի «Նռան գույնը» ֆիլմը։ Բնակավայրը հատկապես նշանավորվել է ի պատիվ  Հովհաննես Գ Օձնեցի Իմաստասեր կաթողիկոսի (717-728 թթ.)։ Գյուղի հյուսիսարևմտյան հատվածում նա կառուցել է ճգնարան՝սուրբ Հովհաննես վանքը (ճանաչված նաև Սրբանես կամ Հովհան Օձնեցու վանք անուններով)։

Վանական ողջ համալիրը կազմված է միմյանց կից երկու կամարակապ փոքրիկ եկեղեցիներից, զանգակատնից, վանական շինություններից։ Այն շրջապատված է անկանոն ոչ բարձր պարսպապատով։ Վանքի տարածքում են գտնվում նաև խաչքարեր, քառակող կոթողը, տնտեսական և բնակելի շինությունների փլատակները։

Եկեղեցու արևմտյան ճակատամասի կամարակապ սրահը կառուցվել է 13-րդ դարում, իսկ արդեն 17-րդ դարում՝ եկեղեցիներից հարավ, կանգնեցվել է զանգակատունը: Զանգակատան ստորին հարկաշարքը խորանարդաձև է՝ պսակված է վեցասյուն ռոտոնդայով։

Հյուսիսային եկեղեցու բեմի առջևից համալիրը անխոս վերահսկում է կաթողիկոս սուրբ Հովհաննես Օձնեցու դամբարանը: Վանական համալիրից արևմուտք միջնադարյան գերեզմանատունն է՝ շրջապատված աչքի զարնող գեղաքանդակ խաչքարերով, իսկ հարավային կողմում՝ Արդվիի տերերը հանդիսացած հին ազնվական տոհմերից մեկի՝ Քալանթարյանների տոհմական գերեզմանն է:

Վանքը 19-րդ դարում նորոգել է Ստեփանոս Տարինյանը, 1902 թվականին՝ Մելիքսեթ Քալանթարյանը։

Սրբանեսի վանքն առանձնահատուկ սրբատեղի և ուխտագնացության վայր է, որտեղ հոգևոր անդորրն այնքան զգալի է, որ իր մագնիսական ուժով իրեն է ձգում մարդկանց: