Դսեղի Ամենափրկիչ խաչքար

Դսեղի Ամենափրկիչ կամ Խաչելության խաչքարը գտնվում է գյուղի կենտրոնում՝ հրապարակից 200մ հարավ-արևմուտք, VII-XIII դարերի գերեզմանոցում։ Այստեղ է գտնվում նաև փոքր չափերի եկեղեցու մնացորդները, որը կառուցվել է (654) թվականին։

Այս խաչքարը եզակի նմուշ է, կառուցվել է Մամիկոնյանների կողմից 1281 թվականին, այն կառուցվածքային առումով նմանություն ունի Մարցի համանուն խաչքարին։
Խաչքարի վրա պատկերված է Հիսուս Քրիստոսը և բավականին մանրակրկիտ՝ խաչելության տեսարանը։ Խաչքարի և պատվանդանի վրա կա նաև արձանագրություն, որը պատմում է խաչքարի պատկերի նկարագրությունը և կառուցման նպատակը։

Խաչքարի ճակատին Հիսուսի անդրին է։ Նա աջով խաչակնքում է, իսկ ձախով բռնել է մի ժապավեն, կամ բաց մագաղաթ։ Պատվանդանի վերին մասում իրար քանդակված են չորս պարզ խաչեր, որոնց տակ արձանագրությունն է։ Այնտեղ գրված է, որ խաչքարը կանգնեցվել է 1281 թ․ Խալլի որդի Տերունի և նրա եղբայրների կողմից՝ ի հիշատակ Գրիգորի, որն ամենայն հավանականությամբ Գրիգոր Մամիկոնյանն է։ Պատվանդանի հյուսիսային կողմում գրված է խաչքարը քանդակողի անունը՝ Վարհամ։